دانش مراقبت از پوست (قسمت ششم)

دکتر نادر اربابی (متخصص پوست)

دانش مراقبت از پوست (قسمت ششم)

10- نرم کننده پوست چیست؟

افراد زیادی نیاز به استفاده از نرم کننده های پوست دارند. خشکی پوست از شایع ترین مواردی است که جهت درمان آن، مصرف نرم کننده ضرورت میابد. خشکی پوست در ایجاد اگزما نقش پایه ای دارد. به جز آن مصرف نرم کننده در هر بیماری پوستی مثل پسوریازیس ،روزاسه ...که در آن ،سطح پوست دچار آسیب می گردد لازم می شود درنتیجه در اغلب نسخه های هر متخصص پوستی، نرم کننده حضور دارد.

و اما نرم کننده چیست؟

تخریب لایه سطحی پوست منجر به تبخیر آب اپیدرم در نتیجه احساس خشکی بیشتر پوست می گردد و لازم است نرم کننده استفاده گردد. تا به امروز دارو یا غذایی خوراکی برای ترمیم لایه سطحی پوست در افراد دچار این مشکل وجود ندارد و این چربی از دست رفته تنها باید به صورت موضعی و از خارج (و نه از داخل بدن) به پوست برسد که دقیقا وظیفه اصلی نرم کننده همین است.

نقش اصلی نرم کننده قرار دادن لایه ای از چربی بر روی اپیدرم است که هم برای پوست خشک نقش چرب کنندگی داشته باشد و هم از تبخیر آب درون اپیدرم جلوگیری کند. لذا با این توصیف هر ماده چربی شامل وازلین، اوسرین، روغن های گیاهی   و .. می تواند به عنوان نرم کننده به کار رود. به صورت سنتی و کلاسیک بهترین نرم کننده در نزد متخصصین پوست که می تواند در دسترس  اغلب افراد جامعه (با توجه به قیمت پائین آن) باشد، وازلین است. وازلین را به راحتی و بدون دغدغه می توان در کودکان و حتی نوزادان به کار برد ولی اشکال اصلی وازلین و سایر نرم کننده های مانند آن، چرب بودن این ماده و احساس ناخوشایندی است که موقع مصرف برای برخی از افراد ایجاد می شود. لذا با توجه به این مشکل تمایل به یافتن نرم کنندهایی پیدا شد که ضمن اینکه اثر مرطوب سازی و نرم کنندگی داشته باشند احساس بد چربی در پوست مصرف کننده ایجاد نکنند. این مشکل با کاربرد مواد اسموتیک مانند اوره،کلرید سدیم (نمک NaCl)،گلیسرین در ترکیب با یک پایه کرم دار حل شد. چنین نرم کنندهایی که اسموتیک خوانده میشوند با داشتن مواد جاذب رطوبت مثل اوره آب را از محیط می گیرند و به آرامی به پوست پس می دهند و از آنجا هم که در پایه کرم و محلول در آب تهیه شده اند زود به پوست جذب میگردند و احساس ناخوشایند کمتری ایجاد می کنند.

علی رغم نکات بالا نکته ای که ذکر آن واجب است این است که از نظر تاثیر مرطوب کنندگی در بهترین حالت،  باز هم تاثیر وازلین از هر  نرم کننده اسموتیکی  بیشتر است.

در مورد مصرف نرم کننده باید دقت کرد زیرا بهترین زمان مصرف آن بعد از شستشوست چرا که حدودا تا ۳ دقیقه بعد از شستشو آب در پوست هست و مصرف نرم کننده به حفظ آن کمک میکند.

نگارنده دکتر نادر اربابی (متخصص پوست)