دانش مراقبت از پوست (قسمت چهارم)

دکتر زهرا یادگارفر

8- شامپوها:

یکی از عواملی که سبب كدورت و آسیب موها می‌شود، استفاده از شوینده ای نامناسب است. برای داشتن موهایی سالم و زیبا، نه تنها باید تا حد ممکن از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و هوای آلوده، براشینگ‌های مکرر، رنگ و مش‌های دائمی دوری کنید، بلکه باید از شامپویی مناسب موی خود استفاده کنید. البته در حال حاضر، هنوز هم بسیاری از مردم به علت عدم آگاهی از مشکلی که قلیایی بودن صابون و سختی آب برای مو پدید می آورد از صابون برای شستن موی خود استفاده می کنند.

فرمول اکثر شامپوها مشابه یکدیگر است و تنها تفاوت در نوع رنگ و بوی شامپو می باشد.

شامپوها حاوی مواد شوینده، مواد کف زا، غلیظ کننده، حالت دهنده، متعادل کننده PH و مشتقات دیگر مثل نرم کننده، عطر دهنده و نگهدارنده ها هستند.

آب بخش مهمی از ترکیب شامپو را تشکیل می دهد. آب مورد استفاده در شامپو حتما باید دیونیزه یعنی فاقد هر گونه املاح باشد. تولید آب دیونیزه معمو لا در کارخانه های شامپو سازی صورت می گیرد.

معمولا به شامپوها عوامل تقویت کننده کف اضافه می شود تا شامپو هنگام استفاده کف بیشتری داشته باشد، همچنین موادی خاص به شامپوها اضافه میشود تا شامپو صدفی و غلیظ شود. عطرها و اسانس های مختلف نیز به شامپو افزوده می شود تا هنگام شامپو کردن از بوی خوش لذت ببریم. همه این مواد جهت دلپذیر کردن عمل شستشو بوده و در اصل هدف شامپو تاثیری ندارند.

مو بافت زنده نیست و گردش خون ندارد و به همین دلیل قادر به تولید یا جذب ویتامین ها و پروتئین ها نمی باشد. ساختار موهای شما منعکس کننده وضعیت تغذیه شما در زمان رشد آن قسمت از مو می باشد. پس برای بهبود ساختار موی خود بهتر است مصرف مواد مغذی را در رژیم غذایی خود بگنجانید و منتظر رشد موهای جدید بمانید.

پروتئین ها و ویتامین هایی که به شامپو ها اضافه می شوند در واقع برای نرم کردن و ایجاد حالت بهتر در مو می باشند و به هیچ وجه اثر ضد ریزش یا تقویتی روی ریشه موها ندارند چرا که اساسا این مواد از پوست سر جذب نمی شوند که بتوانند به زیر پوست و ریشه مو برسند.

پروتئين‌های موجود در شامپوها به ساقه مو چسبیده، سطح آسيب دیده را پر کرده و موقتا ترک‌ها را به هم مي‌چسبانند. در نتیجه به طور موقت موجب استحکام ساختار مو شده و سطح نابرابر مو را صاف مي‌کنند. برخی از این پروتئین ها می توانند موجب پرحجم شدن موها شوند.

ویتامینهای  موجود در شامپوهای ویتامینه نیز برای افزودن خواص نرم‌کنندگی استفاده مي‌شود نه تغذیه و تقویت مو.

میزان اسیدیتی شامپو ها باید در محدوده مجاز مشابه  پوست سر (PH حدود 5) باشد. اين محدوده PH، مو را کمتر متورم کرده و لايه خارجی کوتيکول را کمتر به هم می ريزد، ضمن اینکه در موهای رنگ شده این مقدار PH از محو شدن رنگ جلوگیری می کند.

چون موها متفاوت هستند و شامپوها نيز مختلف، بهترين راه امتحان کردن انواع شامپو و در نهايت انتخاب مناسب‌ترين آن ها است. بر چسب روی شامپوها به معرفی ترکيبات موجود در آن مي‌پردازد.

اگر موهای شما در اثر مواد مختلف مثل مواد مش يا فر يا به هر دليل ديگری آسيب ديده است، بهتر است به اسيديته یا PH  شامپو دقت کنيد. اسيديته شامپوها بين قليايی متوسط تا اسيدی سبک تنظيم مي‌شود. برای موی آسيب‌ديده شامپوهای خنثی يا شامپويی با اسيديته اسيدی سبک که مو را کمتر متورم کرده و لايه خارجی کوتيکولی مو را کمتر به هم می‌ريزد، مناسب‌تر است. همچنین استفاده از یک نرم‌کننده قوی بعد از شستشو، موهای خشک و آسیب‌دیده را ترمیم کرده و رطوبت مورد نیاز را به ریشه مو برمی‌گرداند. ضمنا وجود ویتامین E در شامپو باعث ترمیم موهای آسیب دیده و افزایش رطوبت مو می شود.

شامپوهای مختلفی برای موهای چرب یا خشک در بازار وجود دارد، ولی آنچه لازم است بدانید، این است که شامپوی مخصوص موهای چرب، چربی موها را کاهش نمی‌دهد بلکه موهای چرب را بهتر تمیز می‌کند. همچنین شامپوی مخصوص موهای خشک، خشکی مو را برای همیشه برطرف نمی‌کند بلکه موهای خشک را کمتر خشک و به نرم‌تر شدن و هیدراته کردن موها کمک می‌کند. برای موهای خشک استفاده از نرم‌کننده‌ای با رطوبت بالا بعد از شستشوی مو ضروری است.

در صورتی که پس از استفاده از یک نوع شامپو متوجه ریزش، تغییر رنگ، یا چرب و خشک شدن موهایتان شدید، شامپو را عوض کرده و از پزشک‌تان راهنمایی بخواهید.